Een kleine bekentenis, ik zelf ben ook nogal diep gezakt in bepaalde delen van wat “conspiracy theory” wordt genoemd. Ik kan zelfs zeggen dat ik dat soort alternatief denken met de paplepel heb meegekregen. Laat me u vertellen hoe dit subcultuurtje in elkaar zit, en waarom mensen van de doorbraak/n-va/vb kant u langzaam in hun moeras trekken.
Voor ik begin, wil ik heel duidelijk stellen dat er wel degelijk een alternatieve waarheid, of eerder een achter-de-schermen waarheid is. Deze bestaat al sinds er mensen in steden gingen leven en gingen vechten om grondstoffen of strategische plekken. De huwelijkspolitiek, de wereldoorlogen, de regime-veranderingen in vele landen, hebben allemaal een aantal oorzaken en achterliggende diepere mecanismes gekend, die niet altijd voor het grote publiek zijn geworpen. Da’s geen conspiracy, maar gewoon een verschil tussen het gedestileerde verhaal (schoolboeken) en het meer diepgaand onderzochte verhaal. Da’s niet slecht, of niet goed, da’s gewoon hoe de wereld functionneerd. Je kan niet alles van naaldje tot draadje gaan uitleggen aan de massa, eveinmin kan je staatsgeheimen en leugens om bestwil niet in de krant zetten. Dat soort zaken kan je noemen wat je wil, maar zijn op zich een noodzakelijk kwaad. De ruimte in ontbrekende kennis over een aantal zaken opvullen is vaak iets dat dan jaren nadien gebeurt door mensen die memoires of geschiedenisboeken schrijven. Op die manier komt het evenwicht weer terug tussen wat het publiek kan en mag weten, en wat de machthebbers uitvoeren.
Dat gezegd zijnde, is er de jongste jaren een ware rage ontstaan rond de conspiracy-industrie. Daar binnen zijn veel mensen, laat ze ons alternatieve researchers noemen, die hun brood (of vitamine-tubes) verdienen door onderzoek te doen. Deze laatste zijn intussen ook voerwoekerd door de generatie die daarna kwam, de Trumpisten zeg maar, die ooit eens een klok hebben horen luiden, maar niet weten waar de klepel hangt, laat staan een coherente theorie bijelkaar kunnen scharrelen.
Dit is een wat langere story, maar m’n lezers weten intussen dat ik geen 50 woorden artikeltjes uitspuw met een paar foto’s er bij als clickbait.
Dit artikel is bedoeld om de niet-ingewijden een inzicht te geven over hoe je “zo’n fruitcake wordt” die niet in zwartekracht gelooft, denkt dat de aarde plat is of waar je gelooft dat de meeste Hollywood-acteurs reptillians zijn.
Waren de Goden… een gateway drug?
De eerste echte grote sprong richting “fruitcakes” kwam voor mij toen ik in de lagere school werd geconfronteerd met vriendjes die opeens niet meer met me wilden spelen. Ik had op een katholieke school durven beweren dat God een astronaut was.
Dat alternatieve feit had ik van m’n moeder, het het boek Waren de goden kosmonauten” had gelezen van de Zwitserse ‘crackpot’, Erich Von Däniken.
(link: https://www.bol.com/nl/f/waren-de-goden/9200000005209674/ )
Het is aan de ene kant gezond om tussen alle katholieke verhaaltje van vermenigvuldigd brood en het over water lopen, zeeën splitsen en naar de hemel vliegen op eigen kracht, ook wat alternatieve verklaringen door je strot geramd te krijgen. Waarbij er naar oeroude bewijzen werd gezoch om aan te tonen dat onze goden eigenlijk uit de ruimte kwamen.
Een figuur, uitgebeeld op een zuil of een rotswand, gezeten op wat voor ons in deze tijd op een raket lijkt, was genoeg om voor de lezers aan te tonen dat er bezoekers uit de ruimte hier kwamen God spelen voor Von Däniken.
De man is intussen al duizend keer ontmaskerd als een totale crackpot, maar ok, hij is er rijk mee geworden…
Die bekendheid maar zeker het geld dat hij hiermee verdiende trol andere mensen aan om eenzelfde soort van theoriën te ontwikkelen. Het brengt geld op, dus gaan mensen mee op die markt springen, en zeker wanneer je daarbovenop nog een extra uitlaatklep krijgt als het internet, is het hek helemaal van de dam.
De boeken van Von Däniken werden uitgebracht in een tijd dat deze conspiracy en alternative facts, samen gingen met new-age bullshit en mensen die met wichelroedes de hort op gingen overal te lande.
De mensen die in de jaren 70, 80 volgende brachten meer boeken uit, om daarna stilletjesaan weg te kwijnen. Er was over-aanbod, en de boeken verkocht steeds minder en minder.
Tot het internet kwam.
Daar vonden mensen hun tweede adem inzake “theory-creation”.
Een tweede catalysator hievoor was de aanslagen van 9/11 op de WTC torens en Pentagon. Wat samenliep met de main stream doorbraak van broadband internet bij een breed publiek (1998–2003 waren dè jaren hiervoor).
Vanaf dat moment kon je haast niet ontsnappen aan de vele, vele theoriën die hierover de ronde deden. Van evaporatie van de torens, tot zelfs controlled demolition enz… intussen hebben we in 20 jaar tijd echt wel elke theorie die je maar kan verzinnen gehad. De ene al wat meer plausibel klinkend dan de andere (ik ben zelfs nog steeds overtuigd dat er ergens een stuk van dit hele verhaal niet gekend is, maar da’s puur een voorgevoel, nul bewijs voor, en intussen heb ik dit onderwerp ook totaal laten rusten en wil ik er niets over horen).
Het zette in ieder geval een serieuze tweede adem in voor alles in iedereen die met genezende steentjes bezig was, boeken schreef over de moord op JFK of bewijzen zocht voor het bezoek van ruimtewezens aan de aarde.
Iedereen wist meteen dat er geld kon verdiend worden, door om het even wat te beweren.
Von Däniken schreef nog zelfs in 2012 een boek hierover, en verdiende ruim 45 jaar geld op dit ene fantasietje.
Tweede adem
De tweede adem van deze mensen kwam er vooral eerst vie youtube (dat in’t begin nauwelijks werd gecensureerd, niet te vergelijken met de situatie van 2020), de opkomst van een tweede golf van podcasting en het self-publishing/bloggen.
De new-age mensen van weleer hadden intussen kindern en kleinkinderen, die net als ik waarschijnlijk ook boeken hadden gelezen of op z’n minst beïnvloed waren door, al de eerste wave fruitacakes.
Ze ontmoetten dan ook snel de rechts/nationalistische “denkers” van deze wereld, of de ex new-ages linkse mensen die helemaal zot worden over “elites”.
Het internet liet hen allemaal in dezelfde fora en online chats terecht komen, waar ze lustig konden fantaseren, en podcasts vullen, boeken vol schrijven over alternatieve vragen, feiten, en geschiedenis.
Waar je rond 2005 nog weerwerk kreeg, bij voorbeeld bij Holocaust-ontkenners die achter de tralies vlogen, waren er al gauw zo veel theoriën en alternatieve feiten ons aan’t overspoelen dat er nauwelijks nog iets tegen te doen was.
De educatie van de mensen had ook nog geen dam opgeworpen, (zie: Amerika)
Wat hierna kwam waren podcasts, streamers, waar ik voor de lol naar luisterde.
Het gevaarlijk hier, is dat je op de duur tussen al die zwetsers, fantasten en duidelijk enorme losers ook heel af en toe iemand tegenkomt die met zeer onderbouwde, zeer plausibel klinkende zaken af komt.
Niemand is perfect, en de gaten in mijn eigen kennis waren hier en daar ook aanzienlijk. (zo bleek achteraf).
Wanneer men dus op een bekende podcast van een WWE wrestler/muzikant Chris Jericho, een aantal mensen aan’t woord liet, hoorde ik na alles acteurs, muzikanten en wrestlers, ook opeens een man die een podcast had over alternatieve waarheden.
Deze man, had een podcast die de “Higherside chats” noemde, waar hij elke week iemand uit de conspiracy wereld aan’t woord liet voor een paar uur.
Men kon in die tijd dus rustig uitleggen wat onderzoek ze deden, en wat ze als theorie hadden over eender welk onderwerp.
Je begint dan te luisteren, en ontdekt dat je hier en daar kennis te kort komt. Hier teren ze ook op.
Wanneer men bij voorbeeld begint over het zinken van de Titanic in 1912, om alle tegenstanders van het oprichten van de Federal Reserve te elemineren, kan je meteen beginnen nadenken.
Je interesse is gewekt. En zo pakt men je.
Wanneer er een aanlag gebeurde op een aantal plaatsen in Europa, was het ook meteen “duidelijk” voor een paar van deze bullshit-verkopers dat er een zelfde groep van crisis-acteurs rondtrok van de ene plek naar de andere om te acteren dat er een aanslag was geweest, inclusief nep bloed. (ook hier was ik enkele dagen mee weg, om heel eerlijk te zijn, ik vermoedde dat er effectief een club acteurs rondliepen die dit mee hielpen in scène zetten…)
Uiteraard had de opmerkingsgeest van deze conspiracy man door dat de acteurs in kwestie steeds dezelfde mensen waren uit Australië en merkte zelfs op dat er hints zaten op de t-shirts die ze droegen waarbij enkele cijfers en kleuren moesten aanduiden waar de volgende aanslag zou plaatvinden. (Deze mensen meenden dat, en gingen dan aan het ontcijferen over waar de volgende aanslag ging zijn, … en achteraf hadden ze altijd gelijk natuurlijk aangezien ze eender wat gingen combineren naar algemeenheden.)
Zoals ik zei, deze mensen zijn een gateway-drug naar conspiracies. Sommigen van hen zijn full-time hier mee bezig, worden rijk door deze boeken te slijten, podcast abonnemneten te verkopen of zelfs op conferenties te gaan spreken (waar je dan met 8 mensen met zeer funky haarstijlen in een zaal zit, die elks ook hun genezende drankjes die ze in hun garage maken willen verkopen).
Sommigen zijn ZO goed in hun job, dat ze het late overkomen dat ze ‘toevallig’ eens aan’t woord komen, en meteen hun gerafineerde theorie door je maag splitsen.
Deze verhalen zijn extreem gevaarlijk,… ik als toch denk ik weldenkend normaal mens, ben ook zo ver gedregen dat ik ècht in bepaalde van deze theoriën geloofde.
De eerste, die ik hier openlijk toegeef puur om een punt te maken, is dat de maanlanding echt was, maar dat de maan zelf fake was. De man die deze theorie lanceerde is zo verschrikkelijk sterk in verhalen vertellen, dat je in de helft van het boek gewoon “mee bent”.
Gelukkig waren er mensen in m’n omgeving (plus een dosis zelfkennis) die me tegenhielden om hier voort in mee te gaan. Na een paar weken had ik door dat deze man gewoon een sterk verhalend talent had, met een goeie mathematische fantasie. (Z’n berekeningen kloppen wel, maar gebruiken valse basiscijfers).
Voor wie deze zever zelf eens wil proberen: link ‘Who built the moon’.
Een tweede theorie waar ik mee in was gegaan was de manipulatie met graan (waarbij ik meer dan een jaar geen brood meer at), en ik ben nog steeds oplettend over verborgen boodschappen in Disney en Universal films :).
Een tip: men gaat steeds in deze drie stappen te werk, ook wanneer men ze goed tracht te verpakken:
1- Alles wat de main stream zegt is niet waar, leugens en volgt een “elite” agenda
2- Alles wat de wetenschap/schoolboeken zeggen is door deze zelfde “elite” verdraait en omgebogen om u te manipuleren
3- Wij zelf hebben de waarheid in petto, aangezien we onafhankelijk onderzoeken en pro vrijheid en echte wetenschap zijn.
Black goo in your face
Rond 2015–16 bereikte dit bij mij een soort hoogtepunt. Ik werkte op een werkplek waar ik gigantisch veel podcasts luisterde, intussen had ik abonnementen op Higherside Chats, maar hieruit vloeiden andere reeksen, van de mensen die daar dan weer te gast waren. Ik volgde een podcast over preppers, een yeti-jager, en mensen die amateur-archeoloog speelden.
Waar ze echter finaal in de fout gingen bij mij, was het hele verhaal rond Pizza-gate, waarbij mensen daadwerkelijk fysiek opdoken aan de bewuste pizza keet waar zogezegd onkuise dingen gebeurde met kinderen.
De man in kwestie werd opgepakt, en zelfs Alex Jones (die zo’n beetje de outcast is en als “uitverkocht” wordt beschouwd door de rest) heeft er intussen afstand van genomen.
Het gevaarlijke is dat ze telkens opnieuw een “kennis-gap” zoeken bij mensen, over economie, sociale samenhang, geschiedenis, technologie,… en daar dan hun eigen spin aan geven. En soms ja, heel soms, komen ze met legitieme zaken af die nog verborgen werden gehouden en een paar maanden later uitkomen als waarheid, dit zijn de toevalstreffers. Wanneer je gokt op 100 theoriën, heb je af en toe jackpot. Af en toe gebeurt dat, en daar teren ze dan jaren en jaren op.
En ja, soms zijn er landen die zaken doen die niet door de beugel kunnen, of gewoon geheime operaties zijn. Zoals het het hele Stuxnet verhaal.
Binnen deze wereld is er veel ontevredenheid nu, over het “mainstream” worden van sommige van hun niche markt onderwerpen.
Velen binnen deze industrie zien hun inkomsten verloren gaan, omdat hun kleine, trouwe publiek dat de boeken kocht of naar hun crappy conferenties ging, intussen al deze zever in hun gezicht krijgen geworden in de krant of op TV of via de facebook/twitter account van hun politici.
Zelfs bij ons, in België zijn er (uiteraard met 3 à 5 jaar vertraging) mensen die hier op springen. Meestal gaat het hier dan om rechts-nationalisten (u kan raden vanuit welke politiek hoek ze komen) die hun eigen verhaal/fantasie combineren met wat ze van Amerikaanse websites hebben geplukt. Hier en daar zit er dan een sluwerd tussen die echt effectief iets gaat opzoeken binnen z’n eigen niche markt en dat dan als de grote feiten gaan naar buiten brengen.
Waar men hier nog niet zo ver gaat om de zwaartekracht te ontkennen of in het Zoniënwoud op zoek te gaan naar Yeti’s, gaat men hier meer begrijpbare onderwerpen aansnijden. Klimaat, economie en vluchtelingen zijn de meest dankbare onderwerpen in onze contrijen.
Dit werd voor het eerst echt op grotere schaal toegepast in hun eigen mediakanalen zoals doorbraak, waar een notoire klimaat-ontkenner z’n BS mocht komen slijten zonder enig weerwerkt (ook niet van de lezers! Die toch niet allemààl volslagen idioten moeten zijn vermoed ik).
Daarna zag je zelfs verkozenen(!) de identiek zelfde leugens en halve waarheden rondbazuinen. Zoals de Groenland-hoax, waar het smelten van het ijs omgekeerd was, en men enkel met satellietfoto's liet zien die in hun kaart pasten van het Oostelijke deel tussen 2012 en 2014.
Cherry-picking, gecombineerd met verzinsels en een politieke agenda (het einddoel is nooit informeren, maar een bepaalde reeks wetsvoorstellen er door proberen krijgen, of een politicus meer macht geven om deze wetten er dan sneller door te krijgen). Als er al ergens een conspiracy is, zit het eerder in het grote geld dat al deze alternatieve media in leven houdt en een spreekbuis geeft, tot op je VRT journaal toe. (neen, hier heb ik geen bewijs van, ik spreek hier een “geloof” uit :)
Het hield echter niet op bij verzinsels in de marge van “het klimaat”, ze gingen verder met wat ze dan de linkse elite technologie bedrijven zijn gaan noemen, (lees: facebook, google, amazon…). Deze zouden dan achter hèn aan zitten en de vele stukken geschiedsvervalsing die ze zelfs over hun eigen land beginnen rondzaaien niet kunnen verdragen.
Dat deze mensen dan zelf een fake geschiedenisboek in een biblioteek aan leggen zeggen ze er niet bij uiteraard.
Ze hebben de theorie wel beet, maar zijn wat traag, ze staan nog wat achter over de methodes om zulke zaken aan de man te brengen in België.
Maar het is en blijft gevaarlijk. Voor je er erg in hebt, denkt u dat de maan nep is, of gaat u met een geladen pistool een pizza-restaurant aanvallen om de kinderen in hun kelder te bevrijden. Bij ons zijn er ook stilaan gekken die eender wat geloven, maar niet het verstand hebben om zaken te gaan uitzoeken (of raad te vragen wanneer het een beetje te ver gaat :).
Van de ruïnes van Göbekli Tepe, tot mensen die “black goo” gaan onderzoeken… het is allemaal deel van een industrie. Waar er zeer, zeer gewiekste mensen , samen met politici, u wijsmaken wat ze maar willen.
Ook al bent u wetenschappelijk, ook al bent u een non-believer… het gif van deze mensen sluipt in allerlei vormen binnen.
Recent zagen we zelfs de president van de Verenigde Staten vele van deze theoriën, of delen er van, slikken en tot beleid uitvoeren!
Op een lager niveau zien we ook elders schade. Waar aankopers van grote bedrijven vaan beslissingen maken aan de hand van complete BULLSHIT die ze lazen in HLN of op een facebook forum van een rechts politicus, waarbij ze de meest milieu belastende zaken verkiezen aan te kopen, in plaats van een duurzame oplossing… puur “omdat ze er niet in geloven”.
Dit is compleet zot. Echt zot. Dat we tot het niveau zijn gekomen waarbij de mensen die totaal niet capabel zijn om iets te beoordelen, een krantenkop, lokale politicus z’n facebook post of tweet geloven boven mensen die echt iets weten.
Daarom is het ENORM belangrijk om toe te geven waar je ooit in geloofde, en de mensen die zulke zever verkopen actief aan te spreken, te ontmaskeren en publiek te kakken te zetten.
Ah, u beweert dat Saturnus de Zon is? Hebt u bewijzen? Kan u beetje opkrassen?
Hemeltergend wordt het wanneer je echt beleid ziet vorm krijgen aan de hand van deze gefabrikeerde zever die in science fiction boeken thuis hoort.
De “tweede adem” van de conspiracy industrie loopt intussen op z’n laatste benen volgens mij. En dat maakt het extra gevaarlijk.
Ik sta hier 4 à 6 jaar op voor, en ben “er uit” gestapt rond 2018. Inmiddels is er zulk achterlijk groot over-aanbod dat de zever verspreiders steeds harder op hun thuispubliek zullen mikken.
De nationalisten, natuursteenzeveraars, new-ages hippies en mensen die als beroep leugens verspreiden uit politieke overtuiging hebben elkaar gevonden en zullen alles doen om macht en geld binnen te halen.
We gaan wel een ommezwaai zien, maar dan moet vooral de main stream media niet mee buigen voor deze zwendelaars en snake-oil verkopers maar hun taak uitvoeren: informeren. Opinies zijn geen waarheid, en zijn verder enkel maar selectief toe te laten (een mening is ok, eender welke eigenlijk, maar dan liefst ook gekaderd als mening en niet als bron van info).
Wanneer je een politicus in je studio hebt, die zo’n zaken durft beweren zonder enig bewijs of aanwijzing die duidelijk fake zijn, (klimaat, milieu, geschiedenis, economie…) dan zet je de micro dicht en gooi je deze politicus buiten.
Leg ook aan het publiek uit waarom.
De grote zenders hebben uiteraard hun eigen credibiliteit naar omlaag gehaald om veelal politiek en economische redenen, en er zal een lange, moeizame weg af te leggen zijn om deze credibiliteit terug te winnen.
Beginnen met fake-experten uit uw studio te houden, is denk ik, een eerste stap.
deadeyes
addendum:
Puur voor de lol, een aantal links naar theorieën en aanverwanten, puur om een paar voorbeelden te geven:
(de links komen allemaal uit dezelfde podcast reeks, ik doe dit bewust aangezien ik anders te veel van deze BS sites zou moeten exposen hier…) plus, ik vind Greg Carlwood z’n aanpak prima. Hij oordeelt niet, en laat iedereen (echt ie-de-reen) aan’t woord,… no matter how nuts. ‘t Is entertaining en je moet er zelf maar uithalen wat je wil of niet wil.
De aarde is hol vanbinnen en er wonen Nazi’s en dino’s. link
- Er is “black goo” en dat komt uit de ruimte, en in ons brein link link2
- UK aanslag was in scene gezet link
- Het universum is electrisch link
- De paus bestuurt de wereld link
- Disney wil uw kinderen brainwashen voor Satan link
- Gobekli Teppe is een tijdscapsule van aliens (real link — de zever)
- Meer dan 500 afleveringen over getuigen die een “Bigfoot” zagen: link
…. enz…
